Trong thế giới kỹ thuật số ngày nay, với sự phát triển của tiền điện tử và thanh toán trực tuyến, có vẻ như việc mua tiền giấy trở nên thừa thãi và lạ lẫm. Tuy nhiên, ở nhiều nơi trên thế giới, có một nghề lạ đang tồn tại và phát triển: bán tiền rách. Điều đáng kinh ngạc là, người ta có thể kiếm lời từ việc bán những tờ tiền bị hỏng, rách rưới, thậm chí chỉ còn lại một nửa tờ.
>>Xem thêm: Các Quán quân sử dùng tiền thưởng ra sao: Hồ Văn Cường gửi tiết kiệm
"Tiền rách có người mua à?", bà Kim Loan, 60 tuổi, một tiểu thương tại chợ đồ cổ Sài Gòn, nhớ về những ngày tháng mua bán tiền giữa các con hẻm vào những năm 80 của thế kỷ trước đây.
Theo thông tin Bestie tổng hợp, lúc còn nhỏ, do cuộc sống khó khăn, bà Loan đã kế thừa nghề từ cha để kiếm sống. Nhưng với số vốn ít ỏi, cô phải mượn tiền với lãi suất cao để khởi nghiệp.
Với gánh nặng lãi suất, mỗi ngày, bà Loan đi xe đạp xuyên qua khắp nơi tại TPHCM để mua đồ cũ và sau đó bán chúng tại chợ Dân Sinh (quận 1, TPHCM). Sau một thời gian, tiền giấy trở nên phổ biến và thường xuyên bị hỏng, bà Loan đã nảy ra ý tưởng thu tiền rách và đổi chúng tại ngân hàng để kiếm lời.
"Mỗi gia đình có vài tờ tiền rách, họ ngại đổi, vậy nên tôi thu hồi, lấy công làm lời. Điều này làm cho nghề này có giá trị, ngay cả với những tờ tiền 1.000 đồng hoặc 2.000 đồng", bà Loan nói.
Mỗi tờ tiền rách bị rách, cháy, mất màu hoặc hư hỏng khác sẽ được bà Loan đánh giá và mua lại với 50% giá trị thực. Sau đó, bà Loan thường gia công bằng cách dán, làm sạch và gửi chúng cho các tiểu thương lớn hơn để nhận 20% tiền hoa hồng.
>>Xem thêm: Cùng nhau đăng ký học Thạc sỹ, BTS bị nghi ngờ "né nghĩa vụ quân sự"
Tương tự, anh Tuấn Anh, 34 tuổi, một tiểu thương tại chợ đồ cổ Sài Gòn, cho biết anh đã làm nghề mua tiền rách trong suốt 15 năm qua. Ban đầu, anh Tuấn Anh thường đi sưu tầm tiền cổ và tiền quý hiếm. Nhiều khách hàng sau đó đề nghị anh giúp họ mua thêm những tờ tiền bị rách, hỏng hoặc mất góc.
Nhận thấy nhu cầu này, anh Tuấn Anh đã tham gia vào nghề này. Với thời gian, anh đã mở cửa hàng kinh doanh và khách hàng thường tự tìm đến khi họ có tiền bị rách hoặc hỏng.
"Tờ tiền 500 nghìn đồng nếu bị rách đôi, chỉ cần dán lại là có thể đổi được 400 nghìn đồng. Nếu bị mất góc, có thể đổi 350 nghìn đồng. Nếu hỏng hoặc rách lớn hơn, giá trị sẽ giảm xuống còn 200 nghìn đồng hoặc thậm chí 100 nghìn đồng. Tất cả phụ thuộc vào mức độ hỏng hóc của tờ tiền", anh Tuấn Anh nói.
Theo các nhà sưu tầm đồ cổ, nghề thu mua tiền rách bắt đầu xuất hiện ở Việt Nam khi chính phủ bắt đầu phát hành tiền giấy để thay thế tiền xu. Trong quá trình này, nhiều tờ tiền trở nên hỏng hoặc bị mất góc, nhưng người dùng không có điều kiện đến ngân hàng để đổi chúng. Ngay lập tức, những chiếc xe mua tiền dựa trên xu hướng này đã xuất hiện.
Thông thường, tiền sẽ được thu theo giá trị và mức độ hỏng hoặc rách, nhưng vẫn cần đảm bảo các yếu tố như còn số seri hoặc một phần diện tích của tờ tiền. Riêng những tờ tiền không thể đổi tại ngân hàng thì những tiểu thương này sẽ không mua.
Những năm 2000, việc sử dụng tiền cô-tông phổ biến đã làm cho nghề mua tiền rách trở nên phổ biến hơn bao giờ hết. Anh Tuấn Anh kể, có tháng anh thu hơn 1 triệu tiền lẻ rách. Thậm chí với nhiều tờ tiền được thu hồi từ ngân hàng nhưng có giá trị sưu tầm cao, nhiều người vẫn sẵn sàng mua lại chúng với giá trị cao hơn.
>> Xem thêm: Chồng đau tay, vợ bầu giúp chồng làm shipper chuyến hàng cuối ngày
"Thường thì tôi thu được hơn 1 triệu đồng và lãi ít nhất 100 nghìn đồng. Số tiền này không nhiều, nên nghề mua tiền rách thường chỉ là để giải trí", anh Tuấn Anh nói.
Theo Bestie, hiện nay, không còn nhiều xe với tiếng rao "Ai bán tiền rách" trên đường phố, và các tiểu thương cũng chọn kinh doanh tại cửa hàng của họ. Cả anh Tuấn Anh và bà Kim Loan đều nhận thấy rằng với sự phát triển của thanh toán trực tuyến, nghề này đã không còn thu hút nhiều người nữa. Tuy nhiên, cả hai vẫn tiếp tục làm công việc này vì đam mê sưu tầm đồ cổ và vẻ đặc biệt của nó.
Nghề bán tiền rách có thể là một ví dụ rõ ràng về sự sáng tạo và khả năng tận dụng cơ hội trong thế giới ngày nay. Dù cho việc mua tiền giấy rách có thể nghe có vẻ lạ lẫm và kỳ cục, nhưng nó đã tạo ra một thị trường nhỏ nhưng sôi động. Khả năng biến những mảnh vụn thành những sản phẩm độc đáo và có giá trị tạo ra sự hấp dẫn đối với những người yêu thích nghệ thuật và sưu tập, cũng như là một ví dụ về sự linh hoạt và sáng tạo của con người trước mọi thách thức.
Xem thêm nhiều bài viết hay, hấp dẫn tại Bestie!
